آینده در دستان اینترنت اشیا (IoT)1 min read

Internet Of Things یا اینترنت اشیا تحولی در آینده اینترنت است که مسلماً کسب و کار نرم افزار رو بسیار پر رونق تر و در عین حال فراگیرتر می کند.  فرض کنید به خرید رفتید و خیلی راحت از یخچال خونتون استعلام می کنید که چه چیزهایی رو باید خریداری کنید؛ نیم ساعت قبل از اومدن به خونه میتونید سیستم تهویه رو روشن کنید؛ در مسافرت هستید و به گل هاتون آب بدید و ….
مطالعه ای در زمینه مفهوم کلی IoT و چالش هایی که همراهش هست انجام دادم که ترجمه اش رو در ادامه می خوانیم.
اولین بار Kevin Ashton مفهوم اینترنت اشیا را در سال 1999 مطرح کرد و آن را به عنوان مجموعه‌ای از اشیاء منحصر به فرد قابل تشخیص و متصل به هم که دارای تکنولوژی تشخیص فرکانس رادیویی (RFID) هستند تعریف کرد. با این وجود، تعریف دقیق IoT همچنان در پروسه ی شکل‌گیری و تکمیل قرار دارد.
ترکیب شبکه‌ی مجازی گسترده‌ی جهانی با وسایل فیزیکی – که قسمتی از اینترنت اشیاء هستند – به هر فرد این توانایی را می دهد که با یک تلفن همراه و مجوز دسترسی مناسب، توانایی مانیتور و کنترل هر چیزی را داشته باشد.
تفکر اینترنت اشیاء، اتصال درونی میان اشیا را در هر زمان و هر مکانی بر روی این سیاره ممکن می سازد و مزایای استفاده از اینترنت را در تمام جوانب زندگی روزمره فراهم می آورد.
اینترنت سنتی تقریباً خود را در تمامی هدف هایی که برایش در نظر گرفته شده بود، به وسیله‌ی قادر ساختن افراد در تراکنش با اطلاعات و خدمات جهانی، موفق نشان داده است. اکثر این تراکنش ها از طریق شبکه‌ی گسترده‌ی جهانی رخ می دهد بطوریکه کامپیوترهای کاربران از طریق یک مرورگر با سرورهای ابری ارتباط برقرار می کنند. با این حال، اینترنت به وب محدود نمی شود؛ گستره‌ی متنوعی از پروتکل های دیگر به منظور استفاده از اتصال اینترنت جهانی به کار گرفته می شوند. IoT، انقلاب معنوی بعدی به حساب می آید که خدمات گسترده‌ای را در زمینه های تولید، شبکه های هوشمند، امنیت، بهداشت، مهندسی خودرو و آموزش فراهم می کند. بسیاری از این سیستم ها در حال حاضر در وب حضور دارند اما از پروتکل هایی استفاده می کنند که به شدت به وب وابسته اند.

دیدگاه اینترنت اشیا

وب به کاربران اجازه می دهد اطلاعات مربوط به وسیله‌ها را دریافت کنند و در برخی موارد وسایل خود را از طریق مرورگرهای وب کنترل کنند، این ویژگی وب، مدل تعاملی مهمی در اختیار IoT قرار می دهد. وب معمولی تسهیلاتی است که ما از آن لذت می بریم، به جستجوی اطلاعات می پردازیم، به ایمیل های خود پاسخ می دهیم، خرید می کنیم، و به عضویت شبکه های اجتماعی در می آییم؛ اینترنت اشیا این قابلیت ها را افزایش می دهد تا شامل تعامل‌هایی با طیف وسیعی از وسایل و دستگاه های الکترونیکی که در ابتدای قرن بیستم فراگیر هستند، شود. ما به وسایلی که بخشی از IoT هستند و مستقیماً به وسیله‌ی تکنولوژی های وب مورد دسترسی قرار گرفته، مانیتور و یا کنترل می شوند، وب فیزیکی می گوییم:
وب فیزیکی = تکنولوژی وب + IoT.
بسیاری از محققان و کارکنان در این حیطه، تعریف اینترنت اشیا را به گونه‌ای گسترش می دهند تا دربرگیرنده‌ی توانمند کردن یک حضور اینترنتی برای هر فرد، مکان، یا شی بر روی این سیاره شود و در نتیجه تصور ما را از وب فیزیکی گسترش داده و از محدوده ی تنها ابزارهای هوشمند خارج می کنند. واضح است که یک حضور اینترنتی نمی تواند بدون پردازش و عملیات شبکه رخ دهد، بنابراین در عوضِ فراهم کردن آنها به صورت مستقیم، یک سرویس اینترنتی از طریق وسایل دیگری که در نزدیکی هم قرار دارند و به عنوان درگاهی به سوی آن سرویس پراکسی عمل می کند، می تواند اطلاعات را فراهم آورده و به انجام عملیات گوناگون بپردازد.
وب فیزیکی، RFID، NFC، کدهای QR، ارتباط ابری، ارتباط نظیر به نظیر، DLNA و Cloudlet ها همگی نقشی مهم در شکلگیری و فراگیری IoT دارند که در صورت تمایل می تونید در موردشون جستجو کنید.

فرصت ها

در حالی که برنامه های IoT متفاوت و غیر قابل پیش بینی خواهند بود، فرصت های شفافی برای جمع آوری اطلاعات گسترده، سنجش متن و کنترل ایجاد خواهد شد که به احتمال زیاد بلوک های ساختاری کلیدی فعال سازی خواهند بود. با این حال، برخی از چالش های واقعی در زمینه های خصوصی سازی و امنیت می باشد.
اطلاعات فراگیر
کاربران اغلب زمانی که با محصولی جدید روبه رو می شوند نیاز به کمک و راهنمایی دارند. محصولات سنتی به همراه یک راهنمای کاربری به فروش می رسیدند – در دوره های بعد همراه یک CD بودند. اخیراً، یک URL پشتیبان مشتری در اختیار قرار داده می شود که به اسناد آنلاینی که راهنمای کاربر خواهند بود اشاره می کند، و در شرایطی که مشتری این آدرس را گم کند، یک جستجوی ساده‌ی وب از شماره‌ی مدل محصول، راهنمای وسیله را در اختیار قرار خواهد داد. در آینده‌ی نزدیک، این مشکل به وسیله‌ی وب فیزیکی، که تمامی محصولات را قادر می سازد تا یک URL بدون سیم قابل خواندن توسط ماشین (که با تلاش کمی از جانب کاربر توسط یک تلفن هوشمند یا تبلتی که در نزدیکی قرار دارد دریافت می شود ) را انتشار دهند، حل خواهد شد.
سنجش متن
یکی از روش هایی که از طریق آن یک برنامه می تواند موثرتر عمل کند آگاهی از متن است. سنجش آنچه در اطراف یک دستگاه میزبان است ( و کاربر آن) و محیطی که آن دستگاه در آن مورد استفاده قرار می گیرد به یک برنامه اجازه می دهد تا با چگونگی نمایش داده و فیلتر شدنش سازگار شود؛ به عنوان مثال، یک برنامه ی نقشه ی محلی را در نظر بگیرید که به صورت اتوماتیک مکان کاربر را به او نشان می دهد. بدترین کاری که یک چنین برنامه ای می تواند انجام دهد، حدس زدن چیزی از جانب کاربر است که سرانجام معلوم شود اشتباه بوده است.

اینترنت اشیا آینده اجازه می دهد تا اطلاعات از سنسورهای نزدیک و سرویس های وب جمع آوری شده و سپس میان وسایل به اشتراک گذاشته شود (در مقیاسی که در گذشته امکان پذیر نبوده است). در نتیجه، وب فیزیکی تردید و عدم اطمینان را کاهش داده و دقت را افزایش می دهند. حاصل اینکه “وسایل هوشمند” هوشمندتر می شوند.
اقدامات و کنترل
به عنوان مکملی برای سنجش، IoT روشی را در اختیار ما می گذارد تا دنیای فیزیکی را از طریق نمایش گرها، فعال کننده ها و کلیدها کنترل کنیم. بسیاری از سیستم های مدرن از کنترل از راه دور استفاده می کنند به این دلیل که طراحی تعاملی فیزیکی را کاهش داده و توانایی ها را افزایش می دهد. در نمونه ی وب فیزیکی، هر چیزی با یک نمایش گر، فعال ساز، یا کلید می تواند توسط یک جستجوگر یا توسط یک سرویس وب کنترل شود، و در نتیجه، یکی کردن اطلاعات مرتبط با تصمیمات کنترلی آسان می شود. به عنوان مثال، سیستم های آبیاری متصل به وبی که جدیدا به کار گرفته شده اند ممکن است رابط کاربری را برای مشخص کردن گیاهان در باغچه شما مهیا کنند و از سرویس های وب برای تصمیم گیری درباره‌ی پیشنهادات آبیاری استفاده کنند.

چالش های آینده

در چند سال اخیر، اینترنت اشیا به سرعت رشد کرده است و در بسیاری از حوزه ها مانند منازل، بهداشت، حمل و نقل و صنایع خودروسازی توسعه یافته است. IoT گرایش اینترنت آینده است. هدف اصلی IoT، بهره‌گیری از تکنولوژی برای زندگی راحت است. اما این تکنولوژی مسلماً با چالش هایی جهت فراگیر شدن همراه است. یک مانع مهم در به حقیقت پیوستن کامل IoT ، به مقیاس مربوط می شود.

گسترش مقیاس اینترنت به اندازه‌ی مقیاسی که IoT نیاز دارد. این به این معنی است که فضای آدرس دهی فعلی اینترنت باید چندین برابر شود. علاوه بر همه گیر شدن اینترنت در همه جا، یک نیازمندی دیگر برای حمایت از IoT، یک فضای آدرسی بزرگتر از چیزی است که IPv4 فراهم کرده است و رفتن به سمت IPv6 است که متاسفانه در ایران به کندی در حال توسعه است و یکی از چالش های اصلی آینده اینترنت در ایران است. از طرف دیگر، تعداد زیادی از وسایلی که درون IoT قرار می گیرند مناسب ارتباط با سیم و یا بی سیم به اینترنت نیستند. این وسایل در دسته‌ی وسایل منفعل قرار می گیرند و باید با استفاده از روشی در شبکه قرار گیرند. شاید کدهای QR بتوانند به نحوی این گروه وسایل منفعل را بالفعل تبدیل کنند.
امروزه، هر محصول جدید اینترنت اشیا به همراه خود یک نرم افزار گوشی همراه دارد که آن را کنترل می کند. اگرچه تصور یک گوشی تلفن همراه با چندین برنامه‌ی کاربردی آسان است اما با وجود میلیون ها وسیله‌ی IoT مشکلاتی ایجاد می شوند. در آینده ای بسیار نزدیک، به احتمال زیاد هر روز از کنار هزاران وسیله‌ی هوشمند عبور خواهید کرد که هر کدام توانایی تعامل را دارند. مشخص است که هر برنامه ای را قبل از اینکه از آن استفاده شود باید نصب کرد. شما به احتمال زیاد نیاز دارید تا برنامه هایی را در زمان نصب برنامه های جدید پاک کنید، چرا که وسایل زیادی هستند که تنها یک بار با آن ها تعامل خواهید داشت.

ما به روشی نیاز داریم تا هر کاربر، با هر گوشی تلفن هوشمند یا تبلتی، بتواند به سوی هر وسیله‌ی IoT رفته و با آن ارتباط برقرار کرده و تعامل داشته باشد (بدون برنامه‌ی کاربردی مخصوصی). بعضی از پیش بینی ها خبر از اختصاص یک URL منحصربفرد به هر وسیله است تا به این شکل به توان به راحتی به ویژگی‌های آن وسیله از طریق URL به جای برنامه کاربردی مخصوص، دسترسی داشت.
امروزه در فضای اینترنت، امنیت و حریم خصوصی یک مساله مهم برای کاربران است که مشکلات بسیاری را برای کاربرانی که دارای دانش کم تری هستند، می تواند در پی داشته باشد. حال شرایطی را در نظر بگیرید که اینترنت در تمام زندگی شما جریان داشته باشد. به عنوان مثال اطلاع داشتن از اینکه یک خانه در وضعیت ذخیره‌ی انرژی قرار دارد نشانه‌ی خوبی است از اینکه کسی در خانه نیست و در نتیجه خطر سرقت آن را بالا می برد.
پذیرش تکنولوژی‌ها و سرویس‌های جدید اینترنت اشیا توسط جامعه به شدت به اعتماد به اطلاعات و امنیت داده‌ی خصوصی بستگی دارد. با اینکه چندین پروژه به منظور حفاظت از امنیت و حریم خصوصی گسترش یافتند، IoT هنوز به مکانیزم امنیتی قابل اعتمادی برای محرمانه بودن اطلاعات، حریم خصوصی و اطمینان نیاز دارد. مشکلات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:

1) تعریف امنیت و حریم خصوصی از دیدگاه اجتماعی، قانونی و فرهنگی؛
2) مکانیزم اعتماد؛
3) امنیت شبکه؛
4) امنیت سرویس ها و برنامه های کاربردی.

موفق باشید.